Terapia Psychomotoryczna

Specjaliści polecają tę metodę jako bardzo skuteczne rozwiązanie problemów małych pacjentów z takimi trudnościami rozwojowymi jak:

• trudności w wykonywaniu czynności ruchowych (niezręczność, słaba koordynacja ruchowa, problemy z utrzymaniem równowagi, występo wanie współruchów),
• opóźniony rozwój mowy i trudności w porozumiewaniu się,
• brak zaufania do siebie i trudności w nawiązaniu prawidłowych relacji z otoczeniem,
• trudności w uczeniu się i problemy szkolne (mylenie kolorów i kształtów, trudności i niechęć do rysowania, trudności w opanowaniu umiejętno ści czytania, pisania, liczenia),
• wyraźne opóźnienie znajomości schematu własnego ciała (m.in. nie prawidłowe nazywania części ciała),
• brak orientacji w czasie i przestrzeni (mylenie pojęć dotyczących czasu i przestrzeni „dziś-jutro-wczoraj", „nad-pod" itp., mylenie lewej i prawej strony, trudności z opanowaniem zegara i kalendarza),
• zaburzenie lateralizacji (brak wyraź nej dominacji jednej ze stron ciała, mylenie lewej i prawej ręki),
• zaburzenia zachowania o charakterze nadpobudliwości ruchowej lub emo cjonalnej, zaburzenia procesu uwagi, współwystępująca często z nimi nieadekwatna samoocena (dzieci nadwrażliwe, nadaktywne, lękliwe, bierne, płaczliwe, impulsywne, agre sywne, depresyjne itd.).

Twórcy metody

W latach 60. XX wieku Marcelle Procus, oraz jaj uczennica Michell Bloc belgij­skie kinezyterapeutki, wypracowały metodę rehabilitacji zwaną psychomoto­ryczną.

Spotykały się one z przy­padkami dzieci, które miały trudności w przystosowaniu się do życia w rodzi­nie, szkole (przedszkolu) i społeczeń­stwie. Rodzice małych pacjentów jako motywy zasięgnięcia porady specjali­sty najczęściej podawali obserwowane u nich:

• trudności w koncentracji uwagi,
• problemy z zapamiętywaniem,
• agresywność,
• nieśmiałość,
• powolność lub nadruchliwość,
• nadwrażliwość,
• brak motywacji do nauki,
• trudności szkolne związane z nauką:
  • czytania,
  • pisania,
  • liczenia,
• nadruchliwość,
• niezgrabność,
• opóźnienie rozwoju mowy,
• dysleksję,
• dysgrafię,
• dyskalkulię.

Podłożem tych wszystkich trud­ności była minimalna dysfunkcja mózgu spowodowana dyskretnym, trudnym do zlokalizowania uszkodzeniem struktur mózgowych, często skojarzonym z nie­prawidłowościami w dojrzewaniu struk­tur integracyjnych lub wynikająca głów­nie z tych nieprawidłowości.

Cel  i efekt terapii

Konstruk­cja lub aktywizacja sieci neuronalnych, odpowiadających za mózgowe procesy integracyjne. W wyniku terapii dziecko osiąga możliwość optymalnego funkcjo­nowania w swoim środowisku, stosow­nie do wieku i predyspozycji psychofi­zycznych.

Na czym polega Terapia Psychomotoryczna?

Omawiany tu sposób rehabilitacji adresowany jest w zasadzie do dzieci w wieku od 3 do 7 lat (czasami jednak stosowany jest także do 11 roku życia), czyli w czasie, kiedy mózg dziecka jest najpodatniejszy na oddziaływania tera­peutyczne.

Terapia zorganizowana jest w ten sposób, że odbywa się w małych, mak­symalnie pięcioosobowych grupach, dwa razy w tygodniu przez minimum godzinę (do 1,5 godziny), bez obecno­ści rodziców.

Grupa ma charakter perma­nentnie odnawiającej się. Jednoczy dzieci z różnymi problemami i na różnym poziomie leczenia. Ma dać dziecku możliwość porównywania się z innymi, naśladownictwa i współ­działania, ma stymulować do wysiłku.

Warunki terapii w grupie zbliżają dziecko do naturalnych sytuacji funk­cjonowania rodzinnego i społecznego. Zajęcia prowadzone są jednocześnie przez dwóch terapeutów w sali dosto­sowanej do ćwiczeń gimnastycznych.

Każde z zajęć charaktery­zuje się pewnym stałym układem obej­mującym ćwiczenia indukcyjne, dużej motoryki, ćwiczenia schematu ciała, małej motoryki, orientacji w czasie i przestrzeni, ćwiczenia pedagogiczne i „masaż" rozumiany jako stymulacja dotykowa. Każde ćwiczenie wykonywane przez dziecko jest zintegrowane, tzn. łączy dozna­nia ruchowe, czuciowe, słuchowe, wzrokowe i emocjonalne.

Wszystkie ćwiczenia prowadzone są w formie zabawy, dzięki temu terapia jest dla dziecka przyjemna, ciekawa, a trudno­ści łatwiejsze do zaakceptowania. Sto­pień trudności ćwiczeń dostosowany jest do wieku i dojrzałości rozwojowej małego pacjenta.

Terapia psychomotoryczna w Polsce

Od 1993 roku dr Zofia Kułakowska neuropediatra zajmująca się problemami rehabilitacji dzieci z uszkodzeniami układu nerwowego praktykująca wiele lat w Brukseli podjęła wysiłki, aby brukselski model terapii zaadaptować w warunkach pol­skich. Doprowadziła do zorganizowa­nia warsztatów i szkoleń dla polskich specjalistów, biorąc na swoje barki cię­żar teoretycznego przygotowania terapeutów. Szkolenia w zakresie terapii psychomotorycznej przeznaczone są dla pedagogów, logopedów, psychologów, rehabilitantów i lekarzy.